Dil ve Edebiyat (152. Sayı)
TEORİ-PRATİK TUTARSIZLIĞINDA AHLÂK PROBLEMİMİZ
Üzeyir İlbak
İnsanlık tarihi ve insanın anlam arayışında ortaya koyduğu düşünce
tarihi, uyumsuzluğunun/çatışmasının tarihidir. Kimi toplumlar
bu çatışmalara maruz kaldığında pusula görevi görmesi için vahiy
gönderilmiş; kimi toplumlarda da toplum önderleri, filozoflar, din
bilginleri ve bilim insanları bu çatışma ve uyumsuzlukları tartışarak,
müzakere ederek insanlığa yeni bir ideal ve hedef vermeye ve iyilikleri
çoğaltmaya davet etmişlerdir.
Antik çağlardan başlayarak tekâmülün, değişimin ve yeniden inşa
süreçlerinin fikrî temellerinin oluştuğu şehirler, akıl-ahlâk, din-bilim,
adalet-güç, hak-batıl … tartışmalarının da merkezleri olmuştur. İnsan,
her çağda insanlığa ve nesline ihanet ederek sapmaya ve kaosa
maruz kalmış, yüzleştiği olguları normalleştiren güce ve gücün
normlarına teslim olmuş; vicdanî rahatsızlıklarını ötelemek için de
tevil-yorum retoriğine sığınmıştır.