Dil ve Edebiyat Araştırmaları (23. Sayı)
Yılda iki kez yayımlanan ve uluslararası alan indekslerinde tarafından taranan
dergi niteliğine sahip Dil ve Edebiyat Araştırmaları’nda dil, edebiyat, folklor, kültür,
halk edebiyatı, çeviri bilimi, dil ve edebiyat eğitimi gibi ağırlıklı olarak filoloji alanına
ait makalelere yer verilmektedir. Yayın dili Türkçe olmakla beraber İngilizce, Fransızca,
Almanca, İtalyanca, İspanyolca, Rusça, Arapça ve Farsça dillerinin yanı sıra
Azerbaycan, Kazak, Kırgız, Özbek, Tatar Türkçelerinden makaleler de kabul edilmektedir.
Dergiye hem basılı hem de TÜBİTAK-ULAKBİM DergiPark Açık Dergi
Sistemi üzerinden elektronik ortamda ulaşılabilir. 2010 yılında yayın hayatına başlayan
Dil ve Edebiyat Araştırmaları dergisi, on ikinci yılında 23. sayıya ulaşmıştır.
Dergiye makale kabulü ve yayın süreci DergiPark sistemi üzerinden yürütülmektedir.
Bilim insanları tarafından büyük bir ilgi ile takip edilen dergimizin her sayısının çok
kısa sürede dolduğunu memnuniyetle ifade etmek isteriz. Derginin elektronik ortamda
ulaşılabilirliğinin yanı sıra baskılı da olması sebebiyle her sayıda hakem sürecinden
geçmiş belli sayıda makaleye yer verebildiğimizi de hatırlatmak isteriz.
Derginin bu sayısında on sekiz makale, bir çeviri ve iki kitap tanıtımı yer almaktadır.
İlk makale vefatının yüzüncü yılını yeni andığımız Türk hikâyesinin öncü
ismi Ömer Seyfeddin üzerine Muhittin DOĞAN’ın “Ömer Seyfeddin’in “Mehdi ve
Türbe” Hikâyelerinde Balkanlara Bakış” başlıklı çalışmasıdır. Balkan coğrafyasının
Ömer Seyfeddin’in hayat hikâyesinde ayrı bir yeri vardır. Makalede “Mehdi”
ve “Türbe” hikâyeleri merkeze alınarak imparatorluk topraklarının hem maddi hem
de manevi yönden nasıl kaybolup gitmeye başladığı gösterilmeye çalışılır. Celal
ASLAN ve Mustafa KAYA’nın beraber kaleme aldıkları “Dönüşen Kimlik: Reis
Bey” makalesi Necip Fazıl’ın adalet-merhamet kavramlarının odağında kurguladığı
tiyatro eserinin tematik açıdan çözümlenmesi üzerinedir.
“Ziya Gökalp’ın Manzumelerinde Toplumsal Hafızanın İnşası Olarak Mitik
Mekân” başlıklı makalede Birol BULUT, mitik mekânın hafıza ve kimlik inşa
etmede işlevi üzerinde durur. Yunus Emre ÖZSARAY “İnsan Nesne İlişkilerini
Ömer Seyfettin Hikâyelerinden Okumak” adlı çalışmasında zihniyet değişimi ile
insan nesne ilişkisinin nasıl şekillendiğini ortaya koymaya çalışır.
Seyahat ve sefaretnameler sosyal bilimlerin değişik alanlarına önemli bilgiler
sunan kıymetli eserlerdir. “Bilinmeyen Bir El Yazması Seyahatnâme: Kâtip
Fâik’in “Almanya Seyahatnâmesi“ başlıklı makalede Turgay ANAR,1889 yılında
II. Abdülhamit tarafından Almanya’ya gönderilen heyetin içinde yer alan Katip
Faik’in kaleme aldığı eserini farklı açılardan analiz eder.
Burcu GÖKGÖZ KURT tarafından kaleme alınan “Binding Theory and
a Closer Look at the Anaphoric Expression Kendisi in Turkish” adlı çalışmada
Türkçede, 3. tekil şahısta dönüşlülüğü ifade etmek için çekimsiz ve çekimli olmak
üzere iki ayrı yapı şeklinde kullanılan kendi ve kendi-si üzerinde durulur.
“Çağdaş Çocuk Kitaplarında Yer Alan Aile Büyüklerinin Sunuluş Biçimleri
Üzerine Bir Araştırma” başlıklı makalede Ayşegül GÖKSEL ve Ali Fuat ARICI
çağdaş çocuk kitaplarında yer alan aile büyüklerinin sunuluş biçimlerini farklı
açılardan analiz ederler.
Şafak ALTUNSOY, “Fantastic and Romantic: Generic Multiplicity of
John Keats’ “Lamia” başlıklı makalesinde romantik bir şiir örneği olan “Lamia”
içindeki edebî türler arası yapıya odaklanmaktadır. “Halk Edebiyatında Taşlama:
Yazıcı Murtaza Örneği” adlı makalede Seydi KİRAZ ve Mustafa DEMİR, 18.
yüzyılda Kayseri’de yaşamış bir âşık olan Yazıcı’nın Millî Kütüphane’de kayıtlı
bir eserindeki taşlamalarını ele almışlardır.
Emrah Atasoy, “The Portrayal of Family and Self-reflexivity in Luigi
Pirandello’s Six Characters in Search of an Author” başlıklı çalışmasında
Pirandello’nun eserinde rollerini yerine getirmeyi başaran ve konumlarının farkında
olan altı karakterin kendi arasındaki aile ilişkilerini ortaya çıkardığını gösterir.
“Müzik-Edebiyat İlişkisinin Metinlerarası Yorumları: Aşk-ı Muhabbet Sevda”
adlı makalede Hayrunisa TOPÇU, Erhan Bener’in Aşk-ı Muhabbet Sevda
isimli öykü kitabını metinlerarasılık açısından değerlendirir. Mesut KÖKSOY ve
Rıfat IŞIK, “Raḍvâ ʻÂşûr’un Hurma Ağacını Gördüm (Ra’eytu en-Naḫl) Eserindeki
Kısa Hikâyelerin Teknik İncelemesi”, başlıklı çalışmalarında Mısırlı yazar
Radvâ Âşûr’un Hurma Ağacını Gördüm hikâye kitabını teknik açıdan incelerler.
“Dijital / Dijitalleştirilmiş Edebi Metinlerin Yabancı Dil Bilgisinin Gelişi
mine Katkıları” adlı makalede Harun GÖÇERLER ve Nurseda KALEMCİ, dijital/
dijitalleştirilmiş edebî metinlerin yabancı dil eğitimindeki kullanım imkânlarını
somut örneklerle açıklamaya çalışırlar. Esin EREN SOYSAL, “Betimleyici Çeviri
Araştırmaları Çerçevesinde Furûğ Ferruhzâd’ın “Günah” Adlı Şiirinin Türkçe
Çevirilerinin Analizi” başlıklı çalışmasında Gideon Toury tarafından geliştirilen
“Betimleyici Çeviri Araştırmaları” yöntemi doğrultusunda “Günah” şiirinin üç
farklı çevirisini “kabul edilebilirlik” ve “yeterlilik” açısından inceler.
Cafer Özdemir, “Sun’ullah-ı Gaybî Divân’ında Aşk Yolculuğu” başlıklı
makalesinde Sun’ullah-ı Gaybî’nin şiirlerini tasavvufî yolculuk bağlamında inceler.
“Türkçede Eş Biçimlilik Meselesi” adlı makalede Ekrem SAKAR, İngilizce
dil bilim sözlüklerinden yararlanarak dildeki gösterenler ve gösterilenler
kavramlarının tanımlarını mukayeseli olarak inceler ve eş biçimlilik ifade eden
bu kavramları yeniden tanımlamaya çalışır. “Migration and Literature: London’s
Turkish Immigrants” adlı makalede Mevlüt Ceylan özellikle Londra’daki Türk
toplumuna odaklanarak tek kültürlü İngiliz eğitim sistemi ile İngiltere’ye göç
edenlerin çektiği sorunlar arasındaki bağlantı üzerinde analizler yapar.
Mehmet Mert SUNAR, “XIX. Yüzyıl Başları Üsküdar’ında Ekonomik ve
Toplumsal Bir Güç Olarak Yeniçeriler” başlıklı çalışmasında farklı bir konuya
eğilir. Geçen yüzyılın İstanbul’unda siyasi, sosyal ve ekonomik hayatında baskın
bir aktör olan yeniçerilerin Üsküdar’da iz bırakmış olan faaliyetleri üzerinde durur.
Dergimizin bu sayısında bir çeviri ve iki kitap eleştirisi/tanıtımı da yer almaktadır.
Çeviri, “Farsça İki Tarihî Metinde Efrasiyab’ın Türkçe Adı” başlığı ile
Umut BAŞAR’a aittir. Kitap tanıtımı/eleştirisinde Mehmet Şamil DAYANÇ, “Eski
Köye Yeni Roman’ın Konumu/Alımlanışı, Niyeti ve Anlatı Stratejisi” başlıklı yazısında
Erkan Irmak’ın Eski Köye Yeni Roman: Köy Romanının Tarihi, Kökeni ve
Sonu (1950- 1980) eserinin konumuna ve alımlanışına odaklanarak metnin niyetini
sorgulamaya çalışır. Ercan Akçora, “Hakikatin Peşinde Bir Kitap: Mimesis” adlı
yazısında bir dönem (1936-1948) İstanbul’da da görev yapan Auerbach’ın başta
karşılaştırmalı edebiyat olmak üzere, edebiyat yorumu anlayışında çığır açıcı bir
kitabı olan Mimesis’i tanıtır. Yeni sayılarda buluşmak dileğiyle…
Editör
Doç. Dr. Ahmet KOÇAK