TÜRKÇE ŞÛRASI” KİTAP OLARAK YAYIMLANDI
Türkiye Yazarlar Birliği, Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi ile Yunus Emre Enstitüsü'nün birlikte düzenledikleri dilimizin dünü, bugünü ve yarınının konuşulduğu “Türkçe Şûrası” kitap olarak yayımlandı.
“Yûnus Emre ve Türkçe Yılı” dolayısıyla 26-27 Kasım 2021 tarihlerinde Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi’nde toplanan şûraya dilciler, felsefeciler, edebiyatçılar, ilim ve fikir adamları ile hukuk, tıp, eğitim, spor gibi alanlardan konuyla ilgili çalışmaları olanlar katılarak bildiri sunmuşlar, müzakerelerde bulunmuşlardı.
Doç. Dr. Umut Başar, Dr. Mehmet Tuğrul ve Dr. Ersin Durmuş’un akademik sekretaryasını yürüttükleri kitabın editörlüğünü ise Doç. Dr. Umut Başar üstlendi.
Bildirilerin yanı sıra sonuç bildirgesi ve şûra raporunun da yer aldığı eser Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi yayınları arasından çıktı.
TYB Şeref Başkanı D. Mehmet Doğan, ASBÜ Rektörü Prof. Dr. Musa Kazım Arıcan, YEE Başkan Yardımcısı Dr. Öğretim Üyesi Kutalmış Yalçın ve TDED Genel Başkanı Ekrem Erdem’in açılış konuşmalarının da yer aldığı şûra kitabı sunuş yazısı ile başlıyor.
1. Bölüm: Dil Felsefesi-Felsefe Dili
Muhammet Enes Kala, Kültürü Bilgiyle, Bilgiyi Dille İnşa Etmek
Necmettin Evci, Dilin Ontolojik Bağlamı ve Bağlantıları
Ali Utku, Felsefe Dili Olarak Türkçe: Tarihsel Bir Sorunlaştırma
Recep Alpyağıl, “1942’de Neler Oldu?” yahut “Felsefe ve Gramer Terimleri” Adlı Eserin Gramatolojisi
2. Bölüm: Konuşma Dili
Şerif Ali Bozkaplan, Konuşma Dili/Yazı Dili Bağlamında Türkçe,
Namık Açıkgöz, Türkçede Kavram ve Kelime Üretilmesi Konusunun Zihniyet Temeli.
3. Bölüm: Dil Ve Devlet, Devlet Dili, Resmî Dil
Oğuzhan Durmuş, Devlet Dili Olarak Türkçe: Devlet Dili-Kişi Adları İlişkisi Üzerine Tespitler,
Hayrettin Orhanoğlu, İdeolojinin Dili-Dilin İdeolojisi.
Yakup Şimşek, Resmî İkameli Türkçe,
Ali Özgün Öztürk, Cumhuriyet Dönemi Türkçenin Sadeleştirilmesi ve Söz Varlığımıza Etkileri.
4. Bölüm: Edebiyat Dili
Atabey Kılıç, Günümüzde Edebiyat Dili Olarak Türkçe ve Meselelerine Genel Bir Bakış,
Turan Karataş, Edebiyat Terimleri Meselesi,
Maksut Yiğitbaş, Edebiyat Dili,
Ali Ural, Refik Halid Karay ve Türkçenin Lezzeti.
5. Bölüm: Türk Dünyasında Ortak Türkçe
İskender Pala, Bitmeyen Öykünün Ötesi,
Ayhan Pala, Dil İnkılabı ve Türk Dünyası.
6. Bölüm: Dil Bilgisi
Hacı İbrahim Delice, Türkçenin Dilbilgisi Meseleleri,
Şahap Bulak, Türkçenin Sadeleştirilmesinde Hatalı Kelime Yapımı,
İbrahim Demirci, İmlâ-Yazım Meseleleri.
7. Bölüm: Eğitim-Öğretim Dili
İsmail Aydoğan, Müfredatın Dili,
Rıdvan Canım, İlkokuldan Üniversiteye Kadar Eğitim Öğretim Dili Olarak
Türkçenin Öğretilmesi Meselesi,
Ali Faruk Yaylacı, Eğitimin Dili: Türkçe mi Küreselce mi?
Memiş Okuyucu, İlk ve Ortaöğretimde Kelime Haznesi,
Umut Başar, Yurt İçinde ve Yurt Dışında Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Politikamız.
8. Bölüm: Akademik Dil-Akademinin Dili-İlim Dili
Durmuş Günay, Akademi ve Dil,
Ünal Çamdalı, Türkçenin Fen ve Teknik Bilim Alanlarında Kullanımı,
Vehbi Başer, Muhafazakâr Programın Kifayeti ve Türk Dili Akademisi Kurulması Hakkında Bazı Görüşler,
Necmeddin Turinay, Sanat Dili, Düşünce Dili ve Akademik Dil Arasındaki Farklar.
9. Bölüm: Din/İlahiyat Dili
İbrahim Emiroğlu, Din Dilinin Mantıksal Yapısı Üzerine
Bilal Kemikli, Türkçede Din Dilinin Kuruluş Serüveni
Necdet Subaşı, Akademide Din Dili Mustafa Özçelik, Din Dili Üzerine Bazı Mülahazalar.
10. Bölüm: Tıp Dili
Süheyla Ünal, Türkçe Tıp Dili,
İdris Nebi Uysal, Tıp ve Konuşma Dilleri Bağlamında Koronavirüs Salgınının Dilimize Etkileri.
11. Bölüm: Batı Kaynaklı Kelimeler Ve Tercüme Dili
Hamza Zülfikar, Batı Dillerinden Alınan Kelimelerin Türkçede Yarattığı Yabancılaşma,
Fatin Sezgin, Türkçedeki Batı Kaynaklı Kelimelerin Seyri Üzerine Bir Araştırma,
Mustafa Acar, Tercümenin Önemi, Zorluğu ve Türkçede Tercüme Kalitesi Üzerine,
Fazıl Gökçek, Tanzimat Döneminde Tercüme Tartışmaları: “Mealen” Tercüme mi “Harfiyen” Tercüme mi?
12. Bölüm: Hukuk Dili-Kanunların Dili
Murat Erol, Türkiye’de Hukuk ve Kanun Dilinin Dönüşümünde Anlam Sorunu,
Ramazan Çağlayan, Geçmişten Günümüze Hukuk Dilimiz Üzerine.
13. Bölüm: Haberleşme-Medya Dili
Elif Sönmezışık, TRT-RTÜK-TDEK Çerçevesinde Denetleyenin Denetlenme İhtiyacı,
Ali Kemal Şaş, Bilişim Dilimiz,
Önder Saatçi, Spordan Kaynaklanan Söz Varlığının Türkiye Türkçesindeki Yansımaları.
Eserin sonunda, “Türkçe Şûrası’ndan Fotoğraflar”, Türkçe Şûrası’na katıldıktan kısa bir süre sonra vefat eden merhum Doç. Dr. Hayrettin Orhanoğlu ile bilgilere yer veriliyor. Ayrıca, Prof. Dr. Nazım Elmas’ın -Hayrettin Orhanoğlu’nun Aziz Hatırasına- üst başlıklı “Yükü Ağır Bir Dünyada Yapayalnız” başlıklı metni yer alıyor.
556 sayfadan oluşan eserde, Türkçenin bugün içinde bulunduğu durumun tespiti ile meselelerin çözümü için “ne yapılmalı?” sorusuna cevaplar veriliyor, önemli değerlendirmelerde bulunuluyor.
Türkiye Yazarlar Birliği, Şûra'da müzakere edilen başlıklarla ilgili teklifleri, tavsiyeleri ve uygulama ile ilgili görüşleri kapsamlı bir rapor haline getirdiği “Şûra Sonuç Raporu”nu Cumhurbaşkanlığı başta olmak üzere ilgili kurumlara ve sivil toplum kuruluşlarına da göndermişti.