TÜRKİYE’NİN ‘REKLAMSIZ’ İLK ÇOCUK DERGİSİ
14/06/2022Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği’nin beşinci dergisi ‘Kardelen Çocuk’un ilk sayısı minik okurlara sunuldu. Elif Tokkal’ın genel yayın yönetmenliğinde ‘bir bahar müjdecisi’ sloganıyla yola çıkan dergide Cezeri’den Mimar Sinan’a, Ali Kuşçu’dan İbni Sina’ya Türk kültürünün yapı taşları çocuklara masallar ve çizimler yoluyla aktarılacak. Dergi, ‘çocukların masumiyetine dokunmamak’ adına da sayfalarında ne ticari ne kamusal hiçbir reklama yer vermeyecek.
İki ayda bir ‘reklamsız’ yayımlanacak dergi bütün çocuklar tarafından internet üzerinden de ücretsiz okunabilecek.
SALİHA SULTAN
Çocuk dergileri, çocukların teknolojinin esiri olduğu günümüz Türkiye’sinin en temel ihtiyaçlarından biri. 1869’da yayımlanan Mümeyyiz’den bugüne yayımlanan onlarca derginin çocuklara aktardığı kültürel içeriğe yönelik tartışmalarının dışında en temel problem ‘sürdürülebilirlik’ oldu. Geçtiğimiz hafta vefat eden, çocuk edebiyatına ve dergilerine yönelik çalışmalarıyla da bilinen şair Mevlana İdris Zengin’in cenazesinde ise herkesin dilindeki ortak soru şuydu: “Şimdi çocuklarımızın elinden kim tutacak?” Bu kaygıya bir nebze ilaç niteliğindeki sevinçli haber Türk Dili ve Edebiyatı Derneği’nden (TDED) geldi. Kurulduğu 2008’den beri Türk Dili ve Edebiyatı, Dil ve Edebiyat Araştırmaları, Olağan Hikaye, Olağan Şiir dergilerini kesintisiz bir şekilde okurla buluşturan dernek, şimdi de ‘bir bahar müjdecisi’ sloganıyla hazırladığı beşinci dergisi ‘Kardelen Çocuk’ ile karşımızda. Derneğin, Elif Tokkal’ın genel yayın yönetmenliğinde ilk sayısı bastığı dergi için Eyüpsultan’daki merkezinde gerçekleştirdiği tanıtım toplantısına ilgi büyüktü. Yeni bir çocuk dergisinin çıktığı haberi kültür sanat dünyasındaki sohbetlerinde çocuklara yönelik kaygılarını dilen herkes için belli ki bir müjde niteliğindeydi.
Toplantıda oldukça heyecanlı görünen derginin genel yayın yönetmeni Tokkal, “Kardelen Çocuk dergisi bizim için çok ayrı bir heyecan, umut, gurur kaynağı” diyor. Tokkal, derginin adının çıkış noktasını ve hedeflerini şöyle aktarıyor: “Bahar müjdecisidir kardelen. Dilimizi, kültürel kimliğimizi korumak, Türkçemizi yaşatmak için bir dergi hazırlamak istedik. Birçok değerimiz modern dünyanın bize uyguladığı baskıyla yok olmaya mahkum şu anda, biz bunları korumak istedik. Çocuklarımızın seviyesine inerek, onları da bir birey kabul ederek yeni başlangıç yapalım dedik.” Derginin birinci amacının çocukları doğru Türkçe ile buluşturmak olduğunun altını çizen Tokkal, içeriğinde işlenecek konular hakkında da şu bilgileri veriyor: “Ali Kuşçu, İbni Sina gibi değerlerimizi çocuklarımıza oyunlaştırarak, masallarla aktarmaya çalışacağız. Kardelen bu anlamda yeni bir umut olsun, okuru bol olsun.”
Toplantıda dağıtılan ve incelediğimiz derginin ilk sayısında Tokkal’ın bahsettiği isimlere yönelik çalışmalar dikkat çekiyor. ‘Mimar Sinan-Eğri Minare’, ‘Cezeri ile Gelen Hediye’ masalları maksadı tarif ediyor. Masallar, yerli kahramanları resmeden usta çizimlerle pekiştirilmiş. Dil, tarih ve coğrafya gibi bilim dallarına yönelik bilgilendirici içerikler de ihmal edilmemiş. Türkiye’de dergicilik sektörünün zor günler yaşadığı günlerde hayli eksik bir alanı tamamlamak üzerine yola çıkma cesareti gösteren dergi dolu dolu içeriği ile göz dolduruyor. Kardelen Çocuk’ta dikkatimi çeken önemli bir konu daha var. Derginin sayfalarında, önünde arkasında hiçbir reklam yok. Türkiye’de bilindiği gibi sadece TRT Çocuk ve Tübitak yayını Bilim Çocuk dergileri ticari reklama yer vermiyor, diğerlerinde ise dergiler reklamdan okunamıyor. Öğreniyorum ki, TDED ‘çocukların masumiyeti’ne dokunmamak adına dergiye ne ticari ne de kamusal, hiçbir şekilde reklam almama kararı vermiş. Yani ‘Kardelen Çocuk’ Türkiye’nin reklamsız ilk çocuk dergisi. İşte bu ince fikir, Kardelen Çocuk dergisinin ‘reklamının’ yapılmasını hakkediyor. Anneler, babalar, öğretmenler ya da ailesinde, etrafında çocuklara rastlayanlar, ‘Kardelen Çocuk’ dergisini bütün çocuklara, Türkcell Dergilik’te ve Telekom E-Dergi üzerinden ücretsiz okumalarını tavsiye ederek, bol bol ‘reklamını’ yapabilir.
İKİ AYDA BİR YAYIMLANACAK
İki ayda bir çocuklarla buluşacak olan Kardelen Çocuk’ta masalların yanı sıra eğitici, öğretici ve eğlenceli oyunlar ve derlemeler yer alıyor. Yayın Kurulu’nda çocuk yayıncılığı alanında uzman isimler olan Prof. Dr. Ali Fuat Arıcı, Uzm.Psk. Ebru Adalı Yayman, Doç. Dr. Evrim Ölçer Özünel, Melih Tuğtağ ve Tuğba Coşkuner’in yer aldığı derginin ilk sayı çizerleri Elif Sena Pınar (Kapak), Abdullah Gök, Gökhan Özdemir, Merve Tunç (Arka Kapak), Zeynep Begüm Şen, Sümeyra Dönmez olarak sıralanıyor. Ayşe Şeker Kılıç, Yücel Öztürk, Ayşegül Sözen Dağ, Hülya Ertem, Ahmet Melih Karauğuz, Elif Köroğlu gibi isimler ise derginin ilk sayısında masalları, şiirleri ile çocukların karşısına çıkan yazarlar.
DOĞRU TÜRKÇENİN YOLU MASALLARDAN GEÇİYOR
TDED Genel Başkanı Ekrem Erdem de, en az dergi ekibi kadar heyecanlı. Derneğin temel hedefinin Türkiye’de bir dil şuuru oluşturmak olduğunu hatırlatan Erdem, şu görüşlerini paylaşıyor: “Toplumda bir şuuru oluşturmak istiyorsanız en önemli çağ çocukluk çağıdır. Öğrenmenin bilmenin besmelesi bana göre dil, bugün eğitim sisteminde bir sorun varsa Türkçenin doğru kullanılmamasından kaynaklanıyor. Tabii sadece Türkçeyi önceleyen, doğru kullanan, denetimden geçen bir dergi yetmez, çocuklara kendi kültürümüzü de sevdirmeli, değerlerini bilen bir nesil yetiştirmeliyiz.” Dergi kararının ardında bu fikirlerin olduğunu vurgulayan Erdem, derginin masal kültürünü yeniden öne çıkaracağını da şu düşünceleriyle aktarıyor: “Maalesef Türkiye’de masallar da değersizleştirilmiş durumda. Almanlar, Grim Kardeşler masalıyla Alman birliğini inşa etmiştir. Şu anda Türkiye’deki çocuklarımıza okutulan masalların yüzde sekseni maalesef bizim değerlerimizi taşımıyor. Bizim bu dergide birincil amacımız masallar, hem eğlendirmek, hem güldürmek hem de Türkçeyi doğru kullandırmayı sağlamak.” Erdem, derginin hazırlık sürecinde konuyla ilgili birçok kişi ile fikir alışverişinde bulunduklarını ve buna devam edeceklerini sözlerine ekliyor.
Kaynak: https://www.karar.com/kultur-sanat-haberleri/turkiyenin-reklamsiz-ilk-cocuk-dergisi-1670439