Dil ve Edebiyat Araştırmaları (11. Sayı)
Sunuş
Değerli Okuyucular,
Dil ve Edebiyat Araştırmaları dergisinin on birinci sayısı ile karşınızdayız.
2010 yılında yayın hayatına başlayan ve sekizinci yılına giren Dil ve Edebiyat
Araştırmaları dergisi on birinci sayısından itibaren Ulakbim Dergipark’ta
dizinlenmeye başlanmıştır. Ayrıca uluslararası dergi hüviyetine kavuşmak için
gerekli alt yapıları tamamlama aşamasındadır.
Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi daha önce olduğu gibi yılda iki
defa yayımlanan hakemli bir dergidir. Daha önce kış ve yaz şeklinde Ocak,
Ağustos aylarında yayımlanan dergi, bundan sonra yine yılda iki kez, Bahar-
Nisan ve Güz-Ekim aylarında yayımlanacaktır.
Bu sayımızın ilk makalesi Muhammet Gür’ün “Asırlık Bir Tartışma:
“Tasfiye-i Lisan” başlığını taşımaktadır. Kökleri Fransız ihtilali ve beraberinde
gelişen milliyetçilik akımına kadar dayanan dil tartışmaları, II. Meşrutiyet’in
ilanından sonra kazanan bu tartışmalara bu makalede farklı bir açıdan bakılmaktadır.
Tartışmalar dönemin iki önemli yayın organı üzerinden yürümüştür:
İkdam ve Yeni Tasvir-i Efkâr.
Bu “Tasfiye-i Lisan” tartışması, iki yıl sonra (1911) Selanik’te Genç
Kalemler’in başlatacağı “Yeni Lisan” hareketinin habercisi ve öncü adımları
olması bakımından da önem taşımaktadır.
Bir diğer makale Mustafa Balcı’nın “Yabancılar İçin Özel Amaçlı Bir Dil
Bilgisi Kitabı: A Grammar Of the Turkish Language” başlıklı yazısıdır. Eser,
İngilizcede Türkçe öğretmek amacıyla kaleme alınan ilk eser olmasının yanı
sıra 18. asrın başlarındaki konuşma dili örnekleri açısından da çok zengin bir
malzemeye sahiptir. Makalede bu eser farklı yönlerden değerlendirilmektedir.
“Ölüm Hükmü ve Gün Olur Asra Bedel’de Toplumsal Belleğin Trajedisi”
başlıklı makale ise Murat Tan’a ait. Elçin’in Ölüm Hükmü ve Cengiz
Aytmatov’un Gün Olur Asra Bedel romanlarında yansımasını bulan kollektifleştirme
siyasetinin Kırgızistan ve Azerbaycan’da toplumu benliğinden koparan
uygulamaları ele alınır. Toplumun kültürel değerlerine yaslanarak yazılan her
iki roman, millî bilincin oluşmasında ve canlı tutulmasında önemli rol üstlenirler.
Makalede romanlar bu yönüyle de tahlil edilir.
Andaniyazova Dilrabo Rozikulovna, “Özbek Edebiyatında Onomastik
Birimlerin Poetik Özellikleri” başlıklı makalesi ise, onomastik birimlerin sözlü
halk edebiyatı ve yazılı metinlerindeki poetik işlevi, kullanım özellikleri ile ilgili
görüşler ele alınmıştır.
Tuba Benli tarafından Halide Edip’in Seviyye Talip romanında “Kadının
Rolü ve Sosyal Hayattaki Yeri” meselesinin ele alındığı makalede, kadın
kimliği erkek anlatıcının gözüyle anlatılır.
“Sabahattin Ali’nin “Kağnı” ve “Apartman” Öykülerinin Eleştirel Söylem
Çözümlemesi Bağlamında İncelenmesi” makale ise Dilek Ünveren tarafından
kaleme alındı.
Bu güne kadar ağırlıklı olarak toplumsal gerçekçilik bağlamında üzerine
durulan hikâyelere, söylem çözümleme yöntemiyle yaklaşılmıştır.
Genç araştırmacı ve akademisyen İbrahim Veli Süzer tarafından kaleme
alınan, “Bîçâre Şi’r-i Osmânî” Tevfik Fikret’in Divan Edebiyatı Hakkında Görüşleri”
ve Pınar Sel’in “Evangelia Balta (2014), Gerçi Rum İsek De, Rumca
Bilmez Türkçe Söyleriz Karamanlılar ve Karamanlıca Edebiyat Üzerine Araştırmalar”
tanıtım yazıları yer almaktadır.
Daha güzel sayılarda buluşmak dileğiyle…
Dr. Ahmet Koçak